Сурункали тарқалган пародонтит касаллигида темир миқдорининг ўрни


  • Норбутаев А.Б.
    Самарқанд давлат тиббиёт институти, Ўзбекистон Республикаси, Самарқанд ш.

Abstract

Долзарблиги. Темир танқислик камқонлиги билан оғриган беморларда аъзо ва тўқималарнинг кислород билан етарли даражада тўйинмаслиги содир бўлади, шу сабабли уларнинг трофикасида салбий ўзгаришлар рўй беради, сўлак безлари функцияси бузилади, бу эса унинг секрецияси ва буфер қобилияти пасайишига олиб келади. Тадқиқот мақсади: темир моддаси танқислигининг сурункали тарқалган пародонтит касаллигининг кечишидаги ўрнини ўрганиш ва комплекс даволаш чора-тадбирларини такомиллаштириш. Тадқиқот объекти ва усуллари. Тадқиқот объектисифатида темир танқислик ҳолати ва негизида сурункали пародонтит патологияси билан оғриган ва биз томондан ишлаб чиқилган сўровномани қўллаб комплекс текшириш ва даволаш олиб борилган 100 нафар бемор олинган. Қўйилган вазифаларни амалга оширишда стоматологик, умумклиник, лаборатор-асбобий, биокимёвий, статистик тадқиқот усулларидан фойдаланилган. Натижалар ва муҳокама. Тиш – милк чўнтагининг чуқурлиги ва тиш тугунчаларидаги, сўлакдаги ҳамда милкнинг цервикуляр суюқлигидаги нейтрофиллар сони ўртасида боғлиқлик аниқланган. Сурункали пародонтитда периферик қондаги нейтрофилларнинг функционал фаоллиги ошиши, бу ҳужайралар томонидан антимикроб пептидлари ва азот оксиди ишлаб чиқарилишининг кучайиши аниқланган. Хулосалар. Шундай қилиб, темир танқислик ҳолатларининг тарқалганлиги ҳақидаги тўпланган хорижий ва маҳаллий маълумотлар шуни кўрсатадики, у ниҳоятда кўп ва қатор омилларга боғлиқ: жинс, ёш, экологик омиллар, ҳаётнинг ижтимоий-иқтисодий шароитлари, патологик ҳолатларнинг мавжудлиги. Буни барча амалиётда фаолият кўрсатаётган шифокорлар, шу жумладан, стоматологлар ҳам, монанд ва эрта даволаш мақсадида ўз вақтида шубҳаланиш, ташхислаш учун эсда сақлашлари лозим. Тадқиқот натижалари шуни кўрсатадики, темир танқислиги ҳолатлари мавжуд беморларданейтрофилли лейкоцитларнинг цитоплазмаси донадорлигида тузилмавий-цитокимёвий ўзгаришлар билан намоён бўлувчи функционал метаболик фаоллигининг сусайиши юзага келади. 

Keywords

Сурункали тарқалган пародонтит, темир танқислик камқонлиги, ферритин, трансферритин, темир танқислик ҳолати.

Literature

Абдуллина P. Железодефицитная анемия у женщин молодого возраста: аспекты качества жизни и оптимизация лечения: Дис.. канд. мед. наук. - Уфа, 2007. - 183 с.s

Айтметова Г.А. Болаларда тишлар кариеси ва темир танқислик камқонлиги // Илмий анжуман: Тиббиёт, биология ва кимё: XXII халқаро илмий-амалий конференция материаллари бўйича мақолалар тузилма- № 4[22]. - М., «МЦНО» Нашр., 2019. - Б. 30-33.].

Амхадова, М.А. Эффективность применения фотодинамической терапии в комплексном лечении пациентов с хроническимгенерализованным пародонтитом / М.А. Амхадова, И.С. Копецкий, В.В. Прокопьев // Российский стоматологический журнал. - 2016. - Т. 20. - № 1. - С. 12-15.

Бажанов H.H. Стоматология. М.: ГЭОТАР-Медиа, 2008. - 416 б.

Мусаев, У.Ю. Клинико-биохимическая оценка эффективности антиоксиданта при терапии больных генерализованным пародонтитом на фоне железодефицитной анемии / У.Ю. Мусаев, Ж.А. Ризаев // Институт стоматологии. - 2009. - Т. 3. - № 44. - С. 42.

Чавушьян, К.Д. Фотодинамическая терапия - эффективный способ воздействия на пародонтопатогенные микроорганизмы при лечении пародонтита / К.Д. Чавушьян, З.М. Гадзацева, Г.В. Маркарова // Мед. вестник Северного Кавказа. - 2010. - № 1. - С. 13-16.

Chifman J, Laubenbacher R, Torti SV. A Systems Biology Approachto Iron Metabolism. In A Systems Biology Approach to Blood. t.844. – NY:Springer New York, 2014. - P.201-25. ISBN: 978-1-4939-2094-5. DOI: 10.1007/978-1-4939-2095-2_10. In: A Systems BiologyApproach to Blood Corey SJ, Kimmel M, Leonard JN, editors -New York,NY: Springer New York;

Ni Z, Morcos S, Vaziri ND. Up-regulation of renal and vascular nitricoxide synthase in iron-deficiency anemia. Kidney International.1997;52[1]:195–201. PMID: 9211362],

Osendarp S.J., Murray-Kolb L.E., Black M.M. Case study on iron mental development – in memory of John Beard [1947-2009]. Nutr Rev. 2010; 68 [1]: 48–52

Paino, I.M. Phagocytosis, oxidative burst, and produced reactive species are affected by iron deficiency anemia and anemia of chronic diseases in elderly / I.M. Paino, J.C. Miranda, C.M. Marzocchi-Machado [et al.] // Biol. Trace Elem. Res. - 2009. - Vol. 129. - № 1-3. - P. 116-125.

Rohani, B. Oral manifestations and blood profile in patients with iron deficiency anemia / B. Rohani // J. Formos. Med. Assoc. - 2015. - Vol. 114. - № 1. - P. 97Sawada T, Konomi A, Yokoi K [2014] Iron deficiency without anemia is associated with anger and fatigue in young Japanese women. BiolTraceElemRes 159: 22-31. [Crossref].

Gursoy-Mert, H. Evaluation of the effectiveness of Er:YAG laser and conventional periodontal treatment in a patient with acute streptococcal gingivitis: a 2-year follow-up / H. Gursoy-Mert, M. Altan-Koran, U. Noyan [et al.] // Photomed. Laser Surg. - 2010. - Vol. 28. - № 6. - P. 841-845.

Altman H., Steinberg D., Porat Y., et al. In vitro assessment of antimicrobial peptides as potential agents against several oral bacteria. // J. Antimicrob. Chemother. 2006. - Vol. 58. - P. 198-201.

Soory, M. Inflammatory mechanisms and redox status in periodontal and cardiometabolic diseases: effects of adjunctive nutritional antioxidants and statins /M. Soory // Infect. Disord. Drug Targets. - 2012. - Vol. 12. - № 4. - P. 301-315/

Bondy-Carey, J.L. Neutrophils alter epithelial response to Porphyromonasgingivalis in a gingival crevice model / J.L. Bondy-Carey, J. Galicia, J. Bagaitkar [et al.] // Mol. Oral Microbiol. - 2013. - Vol. 28 . - № 2. - P. 102-113.

Bostanci, N. Porphyromonasgingivalis regulates TREM-1 in human polymorphonuclear neutrophils via its gingipains / N. Bostanci, T. Thurnheer, J. Aduse-Opoku [et al.] // PLoS One. - 2013. - Vol.8. - № 10.

Lamster, I.B. The relationship of periodontal disease to diseases and disorders at distant sites: communication to health care professionals and patients / I.B. Lamster, D.P. DePaola, R.V. Oppermann [et al.] // J. Am. Dent. Assoc. -2008. - Vol. 139. - № 10. - P. 1389-1397.

Download (Узбекский)
  • Pushlish date: 12.11.2020
  • DOI: 10.38096/2181-5674.2020.4.00199

  • Release: 4 ( 2020 ). Problems of biology and medicine
  • Section: Clinical studies


  • Копировать